Η σκολίωση αποτελεί μια τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, και πιο συγκεκριμένα όταν η σπονδυλική στήλη εμφανίζει πλάγια απόκλιση μεγαλύτερη των 10 μοιρών με ταυτόχρονη στροφή των σπονδύλων. Η σκολίωση μπορεί να αφορά είτε παιδιά είτε ενήλικες, με τη διαφορά ότι στα παιδιά δεν υπάρχει πόνος κάτι που όμως είναι γεγονός στους ενήλικες ασθενείς. Η σκολίωση μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια ωστόσο στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη και η σκολίωση χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.

Μορφές σκολίωσης

Η σκολίωση μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Οι πιο κοινές από αυτές είναι:

• Ιδιοπαθής εφηβική, όταν εμφανίζεται και εξελίσσεται στην εφηβική ηλικία
• Εκφυλιστική ενηλίκων, όταν εμφανίζεται σε ενήλικες είτε εξ αρχής είτε ως σκολίωσης που υπήρχε στην παιδική ηλικία
• Συγγενής, η οποία εμφανίζεται κυρίως στη βρεφική ηλικία και πρόκειται για εκ γενετής διαταραχή στον σχηματισμό των σπονδύλων
• Νευρομυϊκή, η οποία προκαλεί αδυναμία στους μύες
• Ιδιοπαθής, η οποία μπορεί και να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες.

 

Τα συμπτώματα της σκολίωσης

Η σκολίωση όταν αφορά παιδιά δεν προκαλεί πόνο και σε περίπτωση που υπάρχει και πόνος, αυτός δεν οφείλεται στη σκολίωση αλλά σε άλλη αιτία. Τα συμπτώματα κυρίως είναι εμφανισιακά. Στη σκολίωση λοιπόν μπορεί:

• Ο ένας ώμος να είναι ψηλότερος από τον άλλο
• Η μια ωμοπλάτη να είναι ψηλότερη από την άλλη
• Τα πλευρά να είναι σε διαφορετική θέση το ένα από το άλλο
• Η μέση να εμφανίζει ασυμμετρία
• Ο γοφός να προεξέχει από τον άλλο.

Για την επιβεβαίωσης της ύπαρξης σκολίωσης ο γιατρός διενεργεί σχετικά διαγνωστικά τεστ (όπως πχ Adam’s test) και στη συνέχεια ζητείται ακτινογραφία. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και μαγνητική τομογραφία.

 

Οι τρόποι αντιμετώπισης

Η σκολίωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, τη φάση ανάπτυξης στην οποία βρίσκεται, τη θέση του κυρτώματος, το μέγεθός του αλλά και από πολλούς άλλους παράγοντες. Ο γιατρός θα καθορίσει τον πλέον ενδεδειγμένο μετά την εξέταση του κάθε ασθενούς.  Η αντιμετώπιση της σκολίωσης μπορεί να είναι συντηρητική ή/και χειρουργική. Τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης που χρίζουν παρακολούθησης είναι μεγαλύτερα από 10 μοίρες, καθώς κυρτώματα μικρότερου μεγέθους δεν θεωρούνται καν σκολίωση. Όσα κυρτώματα είναι 10-20 μοίρες παρακολουθούνται ανά 4-6 μήνες περίπου για να διαπιστωθεί αν το κύρτωμα εξελίσσεται περισσότερο από 5 μοίρες. Εξέλιξη κυρτώματος μικρότερη από 5 μοίρες δεν θεωρείται εξέλιξη και δεν απαιτείται η λήψη πρόσθετων μέτρων.

Σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της σκολίωσης, η συνηθέστερη μέθοδος είναι αυτή της σπονδυλοδεσίας προκειμένου να μην επιδεινωθεί περαιτέρω η πάθηση. Με τη σπονδυλοδεσία όμως βελτιώνεται κατά πολύ και το αισθητικό αποτέλεσμα καθώς αντιμετωπίζεται και η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης. Οι προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστεί χειρουργικά η σκολίωση είναι το κύρτωμα να είναι:

• 40 μοιρών και να εξελίσσεται
• 50 μοιρών αφού έχει σταματήσει η σκελετική ωρίμανση
• 70 μοιρών και άνω απαραίτητα καθώς το κύρτωμα εμποδίζει τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων.

Μετά το χειρουργείο ο ασθενής κινητοποιείται την επόμενη μέρα και παίρνει εξιτήριο μετά από περίπου μια εβδομάδα. Ο ασθενής είναι σε θέση να επιστρέψει στο σχολείο μετά από 2-4 εβδομάδες και στις αθλητικές δραστηριότητες μετά από 6-12 μήνες.

Στην περίπτωση των ενηλίκων ασθενών η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με φυσικοθεραπεία ή/και λήψη φαρμακευτικής αγωγής και με χειρουργική επέμβαση σε περίπτωση αποτυχίας των προηγούμενων μεθόδων.

 

Η αλλαγή των συνηθειών όπως πχ η αλλαγή στάσης σώματος στο διάβασμα, το κράτημα της σχολικής τσάντας από την αντίθετη πλευρά του σώματος ή ειδικές ασκήσεις γυμναστικής δεν έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στην αντιμετώπιση της σκολίωσης ούτε στον έλεγχο της εξέλιξής της.