Ο αρθρικός χόνδρος αποτελεί μια λεπτή επιφάνεια η οποία καλύπτει τις επιφάνειες των αρθρώσεων και στόχος του είναι να δημιουργήσει μια λεία επιφάνεια επαφής με το οστό που βρίσκεται δίπλα. Αυτή η λεία επιφάνεια αποτρέπει τις δυσάρεστες συνέπειες της τριβής των αρθρώσεων μεταξύ τους ενώ ταυτόχρονα βοηθά και στην απορρόφηση των κραδασμών. Οι χόνδρινες βλάβες αποτελούν φθορά του αρθρικού χόνδρου που οφείλεται είτε σε τραυματισμό είτε σε εκφυλισμό της άρθρωσης και οι οποίες προοδευτικά και μακροχρόνια μπορούν να καταστρέψουν και την ίδια την άρθρωση. Μπορούν να εμφανιστούν σε διάφορες αρθρώσεις του σώματος (πχ γόνατο, ισχίο, καρπό κτλ) και συχνότερα αφορούν άτομα νεαρής ηλικίας που είτε αθλούνται είτε έχουν μια δραστήρια καθημερινότητα.
Οι χόνδρινες βλάβες κατηγοριοποιούνται σε 4 στάδια ανάλογα με το μέγεθος, το βάθος και το σημείο της άρθρωσης στο οποίο βρίσκονται σε:
- 1ο στάδιο: όταν πρόκειται για μια απλή μαλάκυνση του χόνδρου
- 2ο στάδιο : όταν το πάχος της βλάβης δεν ξεπερνά το 50% του πάχους του χόνδρου
- 3ο στάδιο: όταν η βλάβη ξεπερνά σε πάχος το 50% του πάχους του χόνδρου
- 4ο στάδιο: όταν ο χόνδρος έχει καταστραφεί τοπικά.
Πώς προκαλούνται οι χόνδρινες βλάβες
Οι χόνδρινες βλάβες μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες όπως:
- τραυματισμό του χόνδρου στη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων ή εξαιτίας κάποιου ατυχήματος
- μικροτραυματισμοί που επαναλαμβάνονται σε σχετικά σύντομο διάστημα
- οστεοχονδρίτιδα και οστεονέκρωση
- αυξημένο βάρος σώματος
- ηλικία
- ενδεχόμενο πρόβλημα στη δομή της άρθρωσης
- διάφορες ασθένειες.
Ποια συμπτώματα εμφανίζουν οι χόνδρινες βλάβες;
Σε περίπτωση χόνδρινων βλαβών τα συμπτώματα που κάνουν την εμφάνισή τους είναι σε μεγάλο βαθμό κοινά και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- πόνο
- οίδημα
- κριγμό
- συσσώρευση υγρού
- εμφάνιση αιματώματος
- δυσκολία στη βάδιση και σε άλλες καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες
- αίσθημα αστάθειας
- αίσθημα μπλοκαρίσματος της άρθρωσης.
Πώς αντιμετωπίζονται οι χόνδρινες βλάβες;
Για να καθοριστεί ο καταλληλότερος τρόπος αντιμετώπισης των χόνδρινων βλαβών είναι απαραίτητη η ασφαλής διάγνωσή τους. Οι χόνδρινες βλάβες μπορούν να διαγνωστούν με κλινική εξέταση και λήψη ακτινογραφιών. Επίσης ενδέχεται να χρειαστεί αρθροσκόπηση και αξονική ή μαγνητική τομογραφία για τη σαφέστερη απεικόνιση του προβλήματος.
Οι χόνδρινες βλάβες μπορούν να αντιμετωπιστούν τόσο συντηρητικά όσο και χειρουργικά. Το πλάνο θεραπείας που θα επιλεγεί εξαρτάται από παράγοντες όπως ο βαθμός και η έκταση της βλάβης, το σημείο όπου εντοπίζεται, η αιτία που την προκάλεσε, η ηλικία του ασθενούς κ.α. Σε ότι αφορά τις συντηρητικές μεθόδους αντιμετώπισης αυτές περιλμαμβάνουν:
- ξεκούραση
- αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα
- μέθοδο RICE (Ξεκούραση, παγοθεραπεία, επίδεση, ανάταση)
- φαρμακευτική αγωγή
- χρήση ειδικών ορθοπαιδικών πελμάτων
- χρήση νάρθηκα
- πρόγραμμα φυσικοθεραπείας
- ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού
- ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών
- ενδοαρθρικές εγχύσεις PRP.
Σε σοβαρές περιπτώσεις ή σε περιπτώσεις που οι συντηρητικοί τρόποι αντιμετώπισης αποτυγχάνουν, η λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Η μέθοδος που προτιμάται στην πλειοψηφία των περιστατικών είναι η αρθροσκόπηση. Μέσω πολύ μικρών οπών στο δέρμα, ο χειρουργός εισάγει μια μικροκάμερα με τα ανάλογα αρθροσκοπικά εργαλεία η οποία προβάλει σε μια οθόνη την εικόνα από το εσωτερικό της άρθρωσης. Η αρθροσκόπηση αναπτύσσεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια καθώς προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στους ασθενείς. Η αρθροσκόπηση περιλαμβάνει πολύ μικρές τομές, κάτι που σημαίνει λιγότερο πόνο και μικρότερη απώλεια αίματος. Ο ασθενής συνήθως δεν νοσηλεύεται στην κλινική, κινητοποιείται άμεσα και επιστρέφει μετά από κάποιες ώρες στο σπίτι του, νιώθει λιγότερο πόνο, έχει ταχύτερη αποκατάσταση και επάνοδο στις καθημερινές του δραστηριότητες. Στις τελικού σταδίου βλάβες χόνδρου μπορεί να γίνει και μεταμόσχευση χόνδρου.
Μετά την επέμβαση ο ασθενής θα χρειαστεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπεία και κινησιοθεραπεία ώστε να μπορεί να επιστρέψει πλήρως και με ασφάλεια στις προηγούμενες καθημερινές του δραστηριότητες.