Τι είναι το «κότσι» ή βλαισός μέγας δάκτυλος ή Hallux Valgus;
Πρόκειται για μία οστική προεκβολή που εν μέρει οφείλεται σε δημιουργία ψευδοστού αλλά κυρίως οφείλεται στην προς τα έσω παρεκτόπιση του 1ου μεταταρσίου και την προς τα έξω μετατόπιση της 1ης φάλαγγας.
Πως δημιουργείται;
Σίγουρα δεν υπάρχει μόνο ένας παράγοντας που την προκαλεί, η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική.
Ένας βασικός παράγοντας για την εμφάνιση του αποτελεί το στενό υπόδημα . Προσοχή όχι τα ψηλοτάκουνα , όπως πολλές φορές αναφέρεται, αλλά αυτά που το μπροστινό μέρος του υποδήματος (toe box) είναι στενό. Σε ,πληθυσμούς που δεν φορούν παπούτσια (πχ μέρη της Αφρικής) η εμφάνιση του είναι ελάχιστη.
Δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι η κληρονομικότητα (γενετική προδιάθεση). Πολλές φορές, αν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα ανακαλύψουμε ότι η γιαγιά ή η θεία έπασχαν και αυτές από αυτή την παραμόρφωση. Το εφηβικό κότσι έχει σίγουρα γενετικό υπόβαθρο.
Άλλοι παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι η πλατυποδία και ο υπερπρηνισμος του ποδιού.
Υπάρχει συντηρητική θεραπεία;
Δεν υπάρχει συντηρητική θεραπεία που να μπορεί να αναστρέψει την κατάσταση και να εξαφανίσει το «κότσι» . Η χρήση υποδημάτων με φαρδύ το πρόσθιο μέρος , σκληρή ανένδοτη σόλα και το μαλακό επάνω μέρος του υποδήματος μπορεί να κάνουν πιο ανακουφιστικό το βάδισμα και ίσως να βοηθήσουν στην μη περαιτέρω επιδείνωση..
Οι νάρθηκες απαγωγής του μεγάλου δακτύλου και τα διαχωριστικά σιλικόνης, δεν βοηθούν.
Χειρουργική Θεραπεία. Μπορεί να διορθώσει την παραμόρφωση και να απαλλάξει από τον πόνο;
Η χειρουργική παρέμβαση μπορεί να διορθώσει και να απαλλάξει από τον πόνο . Στην περίπτωση που υπάρχει και μεταταρσαλγία ή και παραμόρφωση στα μικρά δάκτυλα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται συνολικά . Αυτά μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα στην ίδια επέμβαση.
Ποιά χειρουργική μέθοδος είναι η καλύτερη;
Δεν υπάρχει μία χειρουργική μέθοδος που να διορθώνει όλα τα πόδια, γιατί όλες οι παραμορφώσεις δεν είναι οι ίδιες. Ο χειρούργος θα πρέπει να γνωρίζει και να εφαρμόζει την μέθοδο που είναι η κατάλληλη για την συγκεκριμένη παραμόρφωση και να συνυπολογίσει όλες τις σύνοδες παραμέτρους που μπορεί να συνυπάρχουν εκτός από την παραμόρφωση (ελαστικότητα των αρθρώσεων, ρευματοειδής αρθρίτιδα, διαβήτης, αγγειοπάθεια).
Επιπρόσθετα , θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παραμόρφωση δεν είναι μόνο οστική αλλά και παραμόρφωση μαλακών μορίων, συνδέσμων και τενόντων και θα πρέπει να γίνεται οστική αποκατάσταση και αποκατάσταση των μαλακών μορίων.
Υπάρχει χειρουργική με LASER;
Δεν υπάρχει χειρουργική με LASER αυτό είναι μύθος και κόλπο μάρκετινγκ, υπάρχει τεχνική με μικρές τομές που όμως η εφαρμογή της σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες της Ευρωπαικής Εταιρείας Άκρου Ποδός και Ποδοκνημικής θα πρέπει να περιορίζεται σε μόνο σε ελαφρές παραμορφώσεις. Στην περίπτωση αυτή τα κοψίματα γίνονται με ειδικά σβουράκια , όπως τα οδοντιατρικά περίπου. Μειονεκτήματα τις μεθόδου είναι το παρατεταμένο πρήξιμο στο πόδι, η βράχυνση του μεγάλου δακτύλου ( λόγω του εργαλείου που χρησιμοποιείται ), ο μεγάλος κίνδυνος της παρεκτόπισης της οστεοτομίας του κοψίματος ( διότι δεν χρησιμοποιούνται ειδικά υλικά σταθεροποίησης ) . Αυτό μπορεί να εχει ως αποτέλεσμα να κολλήσει η οστεοτομία σε λάθος θέση και να προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην βάδιση.
Ότι ακούγεται εύκολο και απλό έχει πάντα απήχηση , αλλα συνήθως χρειάζεται προσοχή. Κάθε κότσι είναι διαφορετικό και δεν μπορεί μία μέθοδος να λύσει τα πάντα εύκολα και απλά.
Πότε περπατάω;
Στο 95% την ίδια ή την επόμενη μέρα, με ένα ειδικό μετεγχειρητικό πέδιλο για 3 με 4 εβδομάδες.
Θα πονάω μετά την επέμβαση;
Όχι , αυτό είναι μύθος που έχει να κάνει με παλαιότερου τύπου χειρουργικές τεχνικές και με τεχνικές όπως οι διαδερμικές που δεν χρησιμοποιούνται υλικά εσωτερικά σταθεροποίησης και τα κόκαλα έχουν μικροκίνηση. Επίσης, η σωστή χρήση μετεγχειρητικής τοπικής αναλγησίας μειώνει τον πόνο με αποτέλεσμα αυτός παρόλο που ο ασθενής περπατά ,να αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά όπως Depon και ασπιρίνη.
Το κότσι εμφανίζεται ξανά;
Όχι , εφόσον υπάρξουν οι παρακάτω προϋποθέσεις όπως η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής που είναι η απολύτως σωστή για την συγκεκριμένη παραμόρφωση. Άρα η χειρουργική στο κότσι είναι χειρουργική a la carte και όχι μία τεχνική για τα πάντα.
Συνεπώς, η σωστή εξατομικευμένη τεχνική είναι ο ένας παράγοντας της επιτυχίας και η συμμόρφωση του ασθενούς ο άλλος. Δηλαδή, δεν επιτρέπεται μετά την επέμβαση να φοριούνται καθημερινά υποδήματα με στενό πολύ το πρώτο μέρος (toe box) . Τα ψηλοτάκουνα παπούτσια δεν είναι πρόβλημα για τον χειρουργημένο βλαισό μέγα δάκτυλο.
Ποιός είναι ο κατάλληλος χειρουργός;
Ο ενδεδειγμένος Χειρουργός είναι όχι ο γενικός Ορθοπαιδικός, αλλά ο Ορθοπαιδικός που είναι ειδικευμένος στο Άκρο Πόδα και Ποδοκνημική. Χρειάζονται ειδικές γνώσεις όπως άλλωστε και σε άλλες υποειδικότητες της Ορθοπαιδικής. Ο βλαισός μέγας δάκτυλος μπορεί να φαίνεται απλός αλλά δεν είναι. Η ειδική κατάρτιση μαζί με την εμπειρία μπορεί να δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα και όχι η γνώση μίας συγκεκριμένης τεχνικής που εφαρμόζεται παντού και πάντοτε.