Ρευματοειδές πόδι: τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια, συστηματική και αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις, προκαλώντας φλεγμονή, πόνο και προοδευτική παραμόρφωση. Μία από τις περιοχές που επηρεάζονται συχνότερα — και με ιδιαίτερες λειτουργικές και ανατομικές συνέπειες — είναι το πόδι. Σε αυτή την περίπτωση, μιλάμε για το “ρευματοειδές πόδι”.

Ο όρος “ρευματοειδές πόδι” δεν περιγράφει μία μόνο πάθηση, αλλά μια σειρά από φλεγμονώδεις και ανατομικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις, στους τένοντες και στους ιστούς του ποδιού και του αστραγάλου, που οφείλονται στην εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία ή χωρίς κατάλληλη αποκατάσταση, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό λειτουργικό περιορισμό, χρόνιο πόνο και παραμορφώσεις που επηρεάζουν ακόμα και την καθημερινή βάδιση.

 

Τι είναι το ρευματοειδές πόδι;

Ο όρος ρευματοειδές πόδι αναφέρεται στο σύνολο των παραμορφώσεων, φλεγμονών και εκφυλιστικών αλλοιώσεων που προκαλεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα στις αρθρώσεις του ποδιού. Περισσότερο από το 80% των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα θα εμφανίσουν κάποιου είδους εμπλοκή στο πόδι κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Η πάθηση χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή στον αρθρικό υμένα, που σταδιακά μπορεί να προκαλέσει:

• Καταστροφή αρθρικού χόνδρου
• Διάβρωση οστών
• Αστάθεια αρθρώσεων
• Μυϊκή αδυναμία
• Παραμορφώσεις δακτύλων και καμάρας του ποδιού.

Οι περιοχές που πλήττονται συχνότερα είναι το μετατάρσιο, τα δάκτυλα και ο αστράγαλος, ενώ η πάθηση εξελίσσεται με συμμετρικό τρόπο.

 

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του ρευματοειδούς ποδιού διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο της νόσου και την περιοχή προσβολής, αλλά περιλαμβάνουν συνήθως:

• Χρόνιο πόνο ή ευαισθησία στις αρθρώσεις του ποδιού
• Πρωινή δυσκαμψία, με διάρκεια άνω των 30 λεπτών
• Οίδημα και θερμότητα γύρω από τις προσβεβλημένες αρθρώσεις
• Παραμόρφωση των δακτύλων, όπως σφυροδακτυλία ή μετατόπιση
• Κατάρρευση ποδικής καμάρας (πλατυποδία)
• Δυσκολία στο βάδισμα, με αλλαγή στη φόρτιση και το πάτημα
• Κάλους και έλκη, λόγω πίεσης από παραμορφώσεις

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι προοδευτικά, με εξάρσεις και υφέσεις, και συχνά επιδεινώνονται χωρίς κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση του ρευματοειδούς ποδιού βασίζεται σε μια πολυπαραγοντική προσέγγιση που περιλαμβάνει κλινική εξέταση από ορθοπαιδικό ή ρευματολόγο, αξιολόγηση συμπτωμάτων και ιστορικού, αιματολογικές εξετάσεις, όπως ρευματοειδής παράγοντας (RF), anti-CCP, ΤΚΕ, CRP, ακτινολογικό έλεγχο για την εκτίμηση αρθρικών διαβρώσεων και παραμορφώσεων, μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα, σε πρώιμα στάδια. Η έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτροπή μη αναστρέψιμων βλαβών στο πόδι και τον αστράγαλο.

Πώς αντιμετωπίζεται το ρευματοειδές πόδι;

Η αντιμετώπιση της πάθησης είναι πολυπαραγοντική και στοχεύει τόσο στην ανακούφιση των συμπτωμάτων όσο και στην επιβράδυνση της καταστροφής των αρθρώσεων. Ένα θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει:

1. Φαρμακευτική αγωγή

Η κύρια βάση της θεραπείας είναι η συστηματική ανοσοκατασταλτική αγωγή, που συνταγογραφείται από τον ρευματολόγο:

• DMARDs (π.χ. μεθοτρεξάτη)
• Βιολογικοί παράγοντες (π.χ. anti-TNF)
• Κορτικοστεροειδή για εξάρσεις
• ΜΣΑΦ για συμπτωματική ανακούφιση

2. Συντηρητικά ορθοπαιδικά μέτρα

Για τη διατήρηση της λειτουργικότητας και τη μείωση του πόνου:

• Ορθωτικά πέλματα ή ειδικά υποδήματα για βελτίωση της φόρτισης
• Φυσικοθεραπεία και ασκήσεις για ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας
• Προσαρμοσμένοι νάρθηκες για την ευθυγράμμιση των δακτύλων

3. Τοπικές ενέσιμες θεραπείες

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:

• Ενέσεις κορτιζόνης σε φλεγμονώδεις αρθρώσεις
• Θεραπεία με PRP ή υαλουρονικό οξύ σε περιοχές εκφύλισης

4. Χειρουργική αντιμετώπιση

Όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει και η ποιότητα ζωής του ασθενούς είναι μειωμένη συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση με:

• Διόρθωση παραμορφώσεων δακτύλων (π.χ. οστεοτομίες, αρθροπλαστικές)
• Αρθρόδεση (συγκόλληση) σε φθαρμένες αρθρώσεις
• Αρθροπλαστική ποδοκνημικής ή μεταταρσιοφαλαγγικών αρθρώσεων
• Αποσυμπίεση νεύρων σε περιπτώσεις παγιδεύσεων

Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης δεν είναι η ίαση της νόσου, αλλά η ανακούφιση από τον πόνο, η βελτίωση της ευθυγράμμισης και η αποκατάσταση της βάδισης.

 

Πώς μπορεί να προληφθεί η επιδείνωση;

Η πρόληψη της εξέλιξης του ρευματοειδούς ποδιού στηρίζεται στην έγκαιρη και συνεχή παρακολούθηση, καθώς και σε προσαρμογές στην καθημερινή ζωή:

• Τακτική παρακολούθηση από ρευματολόγο και ορθοπαιδικό
• Τήρησης της καθορισμένης από τον γιατρό φαρμακευτικής αγωγής
• Προσεκτική επιλογή υποδημάτων με σωστή υποστήριξη
• Ενσωμάτωση ήπιων ασκήσεων στην καθημερινότητα
• Αποφυγή παρατεταμένης ορθοστασίας ή υπερβολικής καταπόνησης.

 

Το ρευματοειδές πόδι αποτελεί ένα από τα πλέον σύνθετα και λειτουργικά σημαντικά προβλήματα στην πορεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει χρόνιο πόνο, παραμορφώσεις και σοβαρό λειτουργικό περιορισμό. Με τη σωστή διάγνωση, την ιατρικά τεκμηριωμένη φαρμακευτική και ορθοπαιδική αντιμετώπιση, οι ασθενείς μπορούν να διατηρήσουν την κινητικότητά τους και να αποτρέψουν τις μακροχρόνιες επιπλοκές.

 

podi.gr