Ο δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος, διεθνώς γνωστή η πάθηση ως Hallux Rigidus, είναι μια διαταραχή που εμφανίζει η άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Τα πιο κοινά χαρακτηριστικά της είναι ο πόνος και η δυσκαμψία της άρθρωσης. Ο δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος είναι μια μορφή εκφυλιστικής αρθρίτιδας καθώς οφείλεται στη φθορά του χόνδρου που καλύπτει τα κόκκαλα στη συγκεκριμένη περιοχή. Εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες και σε ηλικίες 30-60, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αποκλείονται οι υπόλοιπες ηλικίες και κοινωνικές ομάδες από την εμφάνιση της πάθησης.
Καθώς το μεγάλο δάχτυλο είναι ένα από τα δάχτυλα που χρησιμοποιούνται περισσότερο, ακόμα και στις πιο απλές και καθημερινές κινήσεις, όπως το περπάτημα ή το ανέβασμα μιας σκάλας, ο πόνος και η δυσκαμψία του δακτύλου λόγω της πάθησης δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα των ασθενών. Όσο μάλιστα η πάθηση παραμένει χωρίς θεραπεία, τα συμπτώματα εξελίσσονται και επιδεινώνονται.
Τα συμπτώματα του δύσκαμπτου μεγάλου δακτύλου
Τα συμπτώματα που εμφανίζει η πάθηση ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Στα αρχικά στάδια τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνο και δυσκαμψία στο μεγάλο δάχτυλο, που μπορεί να επιδεινώνονται όταν ο ασθενής βρεθεί σε κρύο και υγρό περιβάλλον
- Οίδημα στο σημείο της άρθρωσης
- Ερυθρότητα και θερμότητα στο σημείο
- Δυσκολία σε καθημερινές δραστηριότητες
Όταν η πάθηση εξελιχθεί σε μεταγενέστερο στάδιο, κάνουν την εμφάνισή τους συμπτώματα όπως:
- Πόνος ακόμα και όταν ο ασθενής ξεκουράζεται
- Πόνος στο ισχίο, τη μέση, το γόνατο που οφείλεται στην τροποποίηση του τρόπου βάδισης
- Δυσκολία στο να φορέσει ο ασθενής παπούτσια εξαιτίας της επαφής της άρθρωσης με το παπούτσι
- Κότσι που δημιουργείται στη ραχιαία επιφάνεια του δακτύλου
- Δημιουργία οστικών προεξοχών
Πού οφείλεται ο δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος
Τα αίτια που προκαλούν τον δύσκαμπτο μέγα δάκτυλο δεν έχουν πλήρως αποσαφηνιστεί ωστόσο υπάρχουν παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση της πάθησης, περισσότερο από άλλους. Οι παράγοντες αυτοί είναι:
- Κληρονομικότητα
- Παλαιότεροι τραυματισμοί της άρθρωσης
- Ανατομικές ανωμαλίες, όπως πλατυποδία κ.α
- Υπερβολική καταπόνηση, πχ από αθλητική δραστηριότητα
- Αρθρίτιδες (πχ ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα κ.α)
Η διάγνωση και η αντιμετώπιση του δύσκαμπτου μεγάλου δακτύλου
Ο δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος μπορεί να διαγνωστεί με κλινική εξέταση ενώ ενδέχεται να χρειαστούν και απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφία, αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Η αντιμετώπιση της πάθησης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Σε γενικές γραμμές, ο δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος μπορεί να αντιμετωπιστεί με:
- Ξεκούραση
- Περιορισμό των δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα
- Χρήση άνετων παπουτσιών
- Χρήση ορθωτικών συσκευών
- Παγοθεραπεία
- Φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη
- Εγχύσεις κορτικοστεροειδών
- Πρόγραμμα φυσικοθεραπείας
- Χειρουργική επέμβαση. Η μέθοδος που θα επιλεγεί εξαρτάται από παράγοντες όπως η έκταση της παραμόρφωσης, η ηλικία του ασθενούς και το επίπεδο των δραστηριοτήτων του. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται συχνότερα στον δύσκαμπτο μέγα δάκτυλο είναι η χειλεκτομή, η αρθρόδεση και η αρθροπλαστική.
Η χειρουργική επέμβαση αντενδείκνυται σε περιπτώσεις που οι ασθενείς αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες παθήσεις, όπως διαβήτης σοβαρής μορφής ή κακή περιφερική κυκλοφορία. Η χειρουργική επέμβαση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και ο ασθενής είναι σε θέση να περπατήσει και να εκτελεί τις καθημερινές και αθλητικές του δραστηριότητες σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς προβλήματα.